-
Nhà Quê Mái Lá
Ngày bé ở quê, thường hay sống trong những ngôi nhà tranh vách đất. Cuộc sống bình dị khác hẳn với hiện tại.
Tôi còn nhớ khi đó, mỗi ngày ba mẹ đi làm, anh em tôi lại dắt díu nhau qua nhà hàng xóm chơi cùng đám bạn. Nhà ở quê ngày ấy chẳng có tường bao, cổng rào. Nhà ai nhà ấy trống tềnh trống toàng, cứ nhà này thông qua nhà kia chẳng lo mất trộm, chẳng sợ mất đồ. Đường làng, ngõ xóm cỏ dại mọc đầy. Những con đường đất nhỏ, mỗi khi trời mưa trẻ con đi không vững cứ ngã xoành xoạch. Cuộc sống khó khăn cơm chẳng đủ no vì thế mà những ngôi nhà cũng chỉ đơn giản lợp lá, vách đất.
Ở nhà lợp lá có vẻ như rất mát. Mùa hè, anh em chúng tôi thường lăn ra nền đất ngủ. Chẳng quạt máy, chẳng máy lạnh điều hòa. Nền nhà hồi đó cũng chẳng có gạch men, gạch hoa để lát nền như hiện nay. Những nền đất lâu ngày đen và nhẵn bóng. Thỉnh thoảng mấy anh em lượm được ít hạt trám lại cưa làm đôi đóng xuống nền nhà theo những hình thù mình muốn.
Ở nhà đất chừng độ một, hai năm là mái tranh bị mục. Mỗi khi trời mưa, mái lá mục nát bị dột nước chảy tong tong. Cả nhà lại xúm nhau đi tìm thau, chậu bất cứ cái gì hứng nước được là mang ra hứng nước.
Ở nhà lá, những tháng trời bão. Gió bão mạnh ghê tốc xoáy tung hết cả mái nhà. Tường nhà có khi cũng đổ ngang đổ ngửa.
Ở nhà lá, những ngày mùa đông sao cảm giác ấm áp lạ thường. Mái lá như ủ ấm cho người ta khi đông về lạnh lẽo.
Nguyên vật liệu làm nhà lá thật đơn giản. Chỉ có bùn trộn rơm làm vách. Gốc rạ rút cho thẳng và cột thành bó để lợp mái.
Mỗi khi trong xóm có nhà ai làm nhà là mọi người kéo nhau lại làm giúp. Người xuống ao múc bùn, người trộn rơm, người chẻ lạt để buộc...Họ làm việc và trò chuyện thật vui. Cuộc sống sao bình yên, giản dị, con người chân chất sao thật đáng yêu.
Đã lâu lắm rồi, tôi sống ở thành phố, đã quen mắt với những khu nhà cao tầng, những căn hộ sang trọng, những khu nhà biệt thự cao cấp vì vậy mà quên mất hình ảnh những ngôi nhà mái lá trong kí ức xa xăm của tuổi thơ.
Những ngày gần đây, tôi có dịp làm việc chung với một nhóm bạn viết về đề tài ngôi nhà xanh giữa lòng thành phố, tôi bỗng giật mình nhớ lại cảnh đèn dầu leo lét trong căn nhà vách đất lợp lá ở quê ngày xưa. Hình ảnh ấy bỗng trở lên sinh động và chắc chắn tôi sẽ đem ra làm tư liệu phục vụ cho dự án Ngôi nhà xanh mà chúng tôi đang chuẩn bị hợp tác thực hiện.
Cuộc sống thời hiện đại có rất nhiều thứ cần thay đổi. Nhưng có những thứ nếu như vẫn giữ được nét mộc mạc, chân chất như xưa biết đâu lại làm cho giá trị đích thực của cuộc sống được tăng lên.
